Elektroniczne podatki w Polsce i Europie

Podatek stał się jednym z istotnych zagadnień, które dotyczy ludzi w społeczeństwie kapitalistycznym. Jest on istotnym składnikiem strategii ekonomicznych państw. Kwestie podatkowe są często kartą przetargową w kampaniach wyborczych. Znajomość systemu podatkowego jest niezbędną przesłanką sprawnego i prawidłowego funkcjonowania nie tylko aparatu państwowego, ale i zwykłych obywateli. Współcześnie we wszystkich państwach obowiązują liczne podatki.

Podatki istnieją od tysięcy lat. Ich obecny kształt jest wynikiem wielowiekowej ewolucji. Początki państwa wiążą się z wykształceniem się danin publicznych. Było to efektem wyodrębnienia się grupy sprawującej władzę i formowaniem się administracji państwowej. Ekonomiczna istota podatku jest niezmienna od tysięcy lat. Polega ona na przejmowaniu określonej części dóbr na potrzeby władzy państwowej, w celu realizacji spoczywających na niej zadań.[1]

Rzetelna informacja podatkowa

Rzetelna informacja o podatkach jest szczególnie ważna w obecnym okresie. W ostatniej dekadzie byliśmy świadkami radykalnych zmian w systemie podatkowym. Transformacja gospodarki nakazowo-rozdzielczej w gospodarkę wolnorynkową spowodowała wprowadzenie nowych form opodatkowania (m.in. wprowadzenie powszechnego podatku dochodowego od osób fizycznych, przekształcenie podatku obrotowego w podatek VAT[2]). W związku z naszymi aspiracjami do Unii Europejskiej czekają nas liczne i poważne zmiany, które z pewnością nie pominą też instytucji podatkowych.

Przyczyny cyfryzacji urzędów.

W ostatnich latach obserwujemy niezwykle ekspansywny rozwój Internetu i w ogóle technologii informatycznej. Obserwacja codziennej praktyki polskich urzędów dowodzi, że instytucje te nie w pełni korzystają z dostępnych środków informacji. A przecież informacja ma podstawowe znaczenie w podejmowaniu decyzji, planowaniu, realizacji przedsięwzięć, stosowaniu efektywnych metod zarządzania, osiąganiu wysokiego poziomu usług. Obecna sytuacja w zakresie wykorzystania informacji musi się zmienić, a dobry system dostępu do informacji i usług informacyjnych powinien być traktowany jako podstawowy element infrastruktury państwa, tak jak system drogowy, czy system łączności kolejowej. Rozwój technologii informatycznych zmienia procesy gospodarcze i społeczne. Sprawne funkcjonowanie gospodarki i administracji wymaga szybkiego komunikowania się. Zjawiskiem powszechnym staje się elektroniczna wymiana informacji. W ostatnich latach obserwujemy niezwykle ekspansywny rozwój Internetu i w ogóle technologii informatycznej.

Przebudowa ustroju i przebudowa systemów na cyfrowe idą w parze

Okres przebudowy aparatu państwowego, budowy demokratycznego państwa jest odpowiednim momentem do wprowadzenia zmian. To właśnie w intencji ustawodawcy jest, by obywatel miał prawo do informacji o funkcjonowaniu państwa.

W państwie prawnym powinny towarzyszyć starania o ułatwienie obywatelom dostępu do informacji przy wykorzystaniu dostępnych środków technicznych. Takimi środkami powinny stać się odpowiednie bazy danych umożliwiające dokonywanie przekazu informacji w postaci elektronicznej, przez sieć Internet. Zapotrzebowanie na elektroniczne pozyskiwanie informacji będzie coraz większe. Liczne nowelizacje obowiązujących aktów prawnych, sprawiają, że nie tylko przeciętny obywatel, ale i profesjonaliści mają trudności ze wskazaniem obowiązujących norm.. Wprowadzenie ustawy czy zarządzenia do ogólnie dostępnego urzędowego systemu elektronicznej informacji prawnej powinno być warunkiem obowiązywania, podobnie jak promulgacja w Dzienniku Ustaw, Monitorze Polskim czy Dzienniku Urzędowym. Taki system trzeba dopiero stworzyć .[3] Częste zmiany w systemie podatkowym także powodują zagubienie w obowiązujących przepisach podatkowych, a także stawkach i ulgach.

Skarb państwa, ZUS pacjent i podpis elektroniczny albo profil zaufany

Celem wielu firm stało się stworzenie kompleksowego systemu informatycznego ułatwiającego rozliczenia ze Skarbem Państwa. Firma Prokom Software S.A. udostępniła w Internecie roboczą wersję programu dla płatników, który umożliwi odprowadzanie składki na ZUS (Zakład Ubezpieczeń Społecznych) drogą elektroniczną. Informacje poszczególnych pracodawców będą automatycznie szyfrowane i opatrzone specjalnym elektronicznym podpisem. Niestety wersja tego programu nie jest jeszcze ostateczna[4]. Należy dążyć, aby w jak najszybszym czasie powstał analogiczny system w sferze wywiązywania się ze zobowiązań podatkowych.

Społeczeństwo informatyczne

Spośród wielu zadań, które czekają w najbliższych latach środowiska uczonych jest budowanie szeroko rozumianego Społeczeństwa Informacyjnego[5]. Istnieje silna potrzeba współdziałania administracji państwowej oraz firm, aby dostęp do nowoczesnych metod przetwarzania i przesyłania informacji stał się równie powszechny, jak w krajach wysoko rozwiniętych. Społeczeństwo Informacyjne stwarza warunki do wysokiej sprawności administracji publicznej, a co za tym idzie zintegrowania różnych jej części we współpracujący ze sobą system[6].

Zadaniem pracowników Informacji Naukowej jest prowadzenie akcji informacyjnej mającej pomóc społeczeństwu w przystosowaniu się do przyspieszonej zmiany technologicznej. Dlatego pomocna może okazać się niniejsza praca. Zbierając materiały do niniejszej pracy korzystano z serwisów bezpłatnych, gdyż nie jest możliwe sporadyczne dojście do informacji zawartych w serwisach komercyjnych.

Źródło: Praca licencjacka – Elektroniczna informacja podatkowa w Polsce – Aneta Śladewska – Katedra Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu [„Wstęp”]

Przypisy:

[1] B. Brzeziński, Prawo podatkowe, Toruń 1999, s. 15-24; B. Brzeziński, Zarys prawa finansów publicznych, Toruń 1998, s. 109-110; J. Głuchowski, Prawo podatkowe, Toruń 1993, s. 28-30

[2] VAT – ang. Value Added Tax – podatek od wartości dodanej

[3] W. Mendys, Dziennik Ustaw w Internecie, Rzeczpospolita 1999, nr 78, s. 16

[4] A. F. T., Próbna edukacja, Rzeczpospolita 1998, nr  , s. 15

[5] Pakt na rzecz budowy Społeczeństwa Informacyjnego w Polsce, Pc Kurier 1998, nr 22, s. 24 http://www.pckurier.pl/is/pakt.html – Stan z 17.III.1999; P. Wimmer, Era informacyjnego barbarzyństwa , Pc Kurier 1998, nr 24, s. 16   http://www.pckurier.pl/archiwum.html – Stan z 13.III.1999

[6] Społeczeństwo Informacyjne. Wstęp do formułowania założeń polityki państwa. Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji. Warszawa, lipiec 1996

http://eris.kbn.gov.pl/Pl-iso/pub/info/dep/spo.html#wstep – Stan z 17.III.1999